Active Ageing Index in Thailand 2024

Active Ageing Index 10 11 ดััชนีีพฤฒพลััง สารบััญภาพและต ง หน้้า แผนภาพ 2.1 กรอบแนวคิิ Active Ageing กับ Healthy Ageing 5 แผนภาพ 2.2 ดััชนีพฤฒพลััง (Active Ageing Index) โ ย UNECE 8 แผนภาพ 2.3 ดััชนีพฤฒพลัังอาเี ยน (The Asean Active Ageing Index) 9 แผนภาพ 2.4 กรอบแนวคิิ ดััชนีพฤฒพลัังโ ย กัิ กา นะ้ าง แ ะ กุ สุน ร า า 13 แผนภาพ 2.5 กรอบแนวคิิ ดััชนีพฤฒพลัังโ ย UNECE 14 แผนภาพ 2.6 กรอบแนวคิิ ดััชนีพฤฒพลัังผูู้้งอายุไ ยโ ย ส ำ �นักงานสถิติิแห่่งชาติิ 15 แผนภาพ 3.1 กรอบการจัั ทำ ำ �ดััชนีพฤฒพลััง 17 าราง 3.1 เปรีียบเทีียบตััวชี ้� วัั แ ะค่าน ำ� �หนััก 18 าราง 4.1 ค่าตััวชี ้� วัั แ ะดััชนีพฤฒพลััง 23 สารบััญแ มิิ แผนภูมิิ 4.1 ค่าดััชนีพฤฒพลััง 22 แผนภูมิิ 4.2 แผนที ่� ดััชนีพฤฒพลัังจัังั 24 แผนภูมิิ 4.3 สัดส่่ น ององค์ ระกอบแ ะค่าดััชนีพฤฒพลัังรายจััง ั 25 แผนภูมิิ 4.4 แผนที ่� ดััชนีด้้านการทำ ำ �งาน 26 แผนภูมิิ 4.5 แผนที ่� ดััชนีด้้านการมีีส่ นร่ ในสังค 27 แผนภูมิิ 4.6 แผนที ่� ดััชนีด้้านการมีีสุ ภาพดีีแ ะค ามมั่ ่� นคง 28 แผนภูมิิ 4.7 แผนที ่� ดััชนีด้้านศัักยภาพแ ะสภาพแ้ อมที่ ่� เอ ื� อต่่อพฤฒพลััง 29 แผนภูมิิ 4.8 ค่าตััวชี ี้� วััดที่ ่� เป็็นองค์ ระกอบ องดััชนีพฤฒพลััง 30 แผนภูมิิ 4.9 เปรีียบเทีียบดััชนีพฤฒพลัังกับผลิิตภััณฑ์จัังั่ อคน 31 แผนภูมิิ 4.10 เปรีียบเทีียบค่าเฉลี ่� ยตััวชี ้� วัั 10 จัังั ดที่ ่� มีีค่าดััชนีพฤฒพลัังสูงสุ แ ะต่ ำ� �สุ 32 1. บทนำำ � 1.1 ว เป็ ระชากรสูงอายุ อง ระเ ไ ยยังคงเพิ� ขึ้้� น าอย่างต่่อเน่� องนับแต่่การเ้ าสู่่ังคมสููงอายุ (Ageing Society) ในปีี 2548 ที่� ระชากรอายุ 60 ปีีขึ้้� นไ เกินร้อย ะ 10 อง ระชากรทั้� ง ระเ สถานการณ์ปััุ บันมีี ระชากรสูงอายุที่� มีีสถานะ าง ะเบียนราษฎร์เมื่� อสิ� นปีี 2566 จำำ �น น 13.19 ล้้านคน แ ะคิ เป็็นร้อย ะ 20.0 อง ระชากรทั้� ง ระเทศที่่� มีี 66.05 ล้้านคน จำำ �น นผูู้้งอายุได้้เพิ� ขึ้้� นทั้� งจำำ �น นแ ะสัดส่่ น จึึงทำำ �ให้้ไ ยได้้ เป็็นสังคมสููงอายุโ ยสมบููรณ์ (Aged Society) แล้้ แ ะ ากค่าคา ระ าณ ระชากร ในปีี 2577 ะมีีสัดส่่ น ระชากรสูงอายุถึงร้อย ะ 28 ที่� เป็็นการเ้ าสู่่ังคมสููงอายุอย่างเต็็มที่่� (Super Aged Society) นอก ากนี� ในช่ งที่� ผ่าน ระชากร อง ระเ งต่่อเน่� องเป็็นปีีที่� สี� ติิ่ อกัน ากที่� เพิ� ขึ้้� นสูงสุ ในปีี 2562 ที่� มีี 66.56 ล้้านคน สาเุ า ากอั ราการเกิดที่่� ง าอย่างต่่อเน่� องเป็็นเ านาน ากปีี 2556 มีีอั ราการเกิ 11.6 คนต่่อ ระชากร พันคน แน โน้ งต่่อเน่� องเป็็น 7.4 คนต่่อ ระชากรพันคน ในปีี 2565 ส่งผ ให้้ ระชากรวััยแรงงานกำ �ลััง ง า าเช่นกัน อีกทั้� ง ระชากรสูงอายุที่� มีีจำำ �น นการเสียชีวิิ ากขึ้้� น ากจำำ �น น องผูู้้งอายุที่� เพิ� ขึ้้� นอย่าง ร เร็ ซึ่่� งการเปลี่่� ยนแ งอย่างต่่อเน่� องนี� ะส่งผลทั้้� งในด้้านเ รษฐกิ แ ะสังค อง ระเ อย่างชั เ น ากขึ้้� น แน างการพัฒนาผูู้้งอายุ องไ ยได้้มีีการจัั ทำำ �เป็็นแผนผูู้้งอายุแห่่งชาติิที่� เป็็นแผนระยะยา 20 ปีี ฉบับแรก ขึ้้� นในปีี 2525 แ ะฉนับที่� 2 ในปีี 2545 ต่่อเน่� อง าก นถึงปััุ บันที่� อยู่ในช่ งแผนฏิิบัติิการด้้านผูู้้งอายุระยะที่� 3 ปีี 2566-2580 ที่� ได้้ างแน างการพัฒนาทั้� งการส่งเสริ แ ะเตรีีย ค า พร้อมก่่อนเ้ าสู่่�ัยสูงอายุในการรองรับ สังคมสููงอายุเชิงรุก การยกระดัับคุณภาพชีวิิตข องผูู้้งอายุทุุกมิิติิทั้� ง างเ รษฐกิ สังค สุ ภาพ แ ะสภาพแวดล้้ อ เพ่� อให้้ผูู้้งอายุดำำ �รงชีวิิ อย่างมีีคุณค่า พึ� งพา นเองได้้ มีีส่ นร่ ในสังค แ ะมีี ลััก ระกันที่� มั่� นคง ผูู้้งอายุเป็็นช่ งวััยที่� สภาพร่างกายมีีค า เส่� อ ากขึ้้� นรวมถึึงภา ะ องโรคที่� เกิ ขึ้้� น าั ยแ ะ าก พฤติิกรร การใช้ชีวิิ ากมีีการส่งเสริ แ ะพัฒนาปัั จััยในมิิติิต่่างๆ ทั้� งที่� เกี� ยวกัับตััวผู้้�ูงอายุเอง แ ะสภาพแ้ อ ทั้� งครอบครั ชุ ชน สังค การบริ ารจัั การ องภาครัฐ ะช่ ยให้้ผูู้้งอายุมีีสุ ภาพที่� ดีีทั้� งร่างกายแ ะจิิ ใ แ ะ ากมีีภา ะ องโรคที่� เกิ ขึ้้� น เมื่� อได้้รับการดููแ แ ะฟื้้� นู ะช่ ยให้้ผูู้้งอายุมีีคุณภาพชีวิิตที่่� ดีีหรืือมีีช่ งภา ะพึ� งพิง ในระยะสั� น การที่� ระชากรสูงอายุ องโ กเพิ� ขึ้้� น างองค์การอนามััยโ กได้้เสนอกรอบนโยบายการพัฒนาแบบ พฤฒพลััง (Active Ageing) ในปีี 2545 ที่� เป็็นกรอบพื� นฐานร่ั นระ่ าง ระเ ในการพัฒนาผูู้้งอายุซึ่่� งกำ น แน างการพัฒนาใน 3 ด้้าน ลััก คือ ด้้านการมีีส่ นร่ ด้้านสุ ภาพ แ ะด้้านค ามมั่่� นคง ที่� เป็็นการพัฒนาค า มีีพลัังแ ะศัักยภาพร งสภาพแ้ อมที่่� เกี� ย้ องเพ่� อให้้ผูู้้งอายุยังคงมีีมีีส่ นร่ ในเ รษฐกิ แ ะสังค แ ะมีี สุ ภาพดีีเพ่� อ ระยะภา ะพึ� งพิง แน างนี� จึึงเป็็นการพัฒนาที่� ากกว่่าด้้านสุ ภาพเพียงอย่างเดีีย ากกรอบ ดำำ �เนินนโยบายการพัฒนาดัังกล่่าวจึึงเกิ แนวคิิ การสร้าง้ อมูู เพ่� อเป็็นดััชนีชี� วัั ค ามก้้า้ าที่� เกิ ขึ้้� นซึ่่� งกรอบ แนวคิิ วิิธีีการทำำ �ดััชนีพฤฒพลััง (Active Ageing Index : AAI) รู แบบดััชนีร่ ากตััวชี้� วัั ใน ายมิิติิ องการ พัฒนาผูู้้งอายุให้้มีีพฤฒพลััง จึึงได้้มีี� การศึึกษาการจัั ทำำ �ใน ระเ่ างๆ ในส่ น ระเ ไ ยได้้มีีการศึึกษาแ ะ จัั ทำำ �ดััชนีพฤฒพลัังที่� เป็็นระดัับค า พฤฒพลััง องผูู้้งอายุไ ยใน ายงานวิิจััย รวมถึึงสำ �นักงานสถิติิแห่่งชาติิ VI