ความยากจนแฝงของครัวเรือน พ.ศ. 2566

ความยากจนแฝงของครัวเรือน�พ.È.�2566 8 บทท่� 2 ่� วิธ์่ก�รวิเคร�ะห์ิ ธ์่กิ เ์ ในปัจจุบัน ประเทศไทยใช้เส้นความยากจน (Poverty Line: PL) ตามแนวทาง ของธนาคารโลก (World Bank) เป็นเกณฑ์วัดความยากจน โดยสำนักงานสภาพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติเป็นผู้รับผิดชอบในการจัดทำ เส้นความยากจน ซึ่งเส้นความยากจนนี้ เป็นการวัดความยากจนเชิงสัมบูรณ์ (Absolute Poverty) รูปแบบหนึ่ง กล่าวคือ มีการกำหนดปริมาณเงินขั้นต่ำที่มนุษย์จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ไว้อย่างชัดเจน โดยปริมาณเงินนั้น คำนวณมาจากความต้องการขั้นพื้นฐานในการดำรงชีพ ทั้งนี้ เส้นความยากจน (Poverty Line: PL) คำนวณมาจากผลรวมของ เส้นความยากจนด้านอาหาร (Food Poverty Line: FPL) และเส้นความยากจนด้านที่ ไม่ใช่อาหาร (Non-Food Poverty Line: NFPL) หรือ เส้นความยากจน (PL) = เส้นความยากจนด้านอาหาร (FPL) + เส้นความยากจนด้านที่ไม่ใช่อาหาร (NFPL) แนวคิดในการจัดทำรายงานความยากจนแฝงของครัวเรือนเกิดขึ้นอันเนื่องมาจาก การวัดความยากจนโดยใช้เส้นความยากจน (Poverty Line: PL) อาจทำให้มองข้าม “ความยากจนแฝง” ในบางครัวเรือนได้ ดังตัวอย่าง 2 กรณีต่อไปนี้ ครัวเรือนมีสมาชิก 1 คน (นาย ก.) มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าเส้นความยากจน จึงไม่ถูกนับ เป็นครัวเรือนยากจน แต่ นาย ก. เป็นคนที่เข้ามาทำงานในเมืองใหญ่ ค่าใช้จ่ายส่วนใหญ่ จึงเป็นค่าเช่าบ้านและค่าเดินทางไปกลับที่ทำงาน (ค่าใช้จ่ายด้านที่ไม่ใช่อาหาร สูงกว่า เส้นความยากจนด้านที่ไม่ใช่อาหาร) นาย ก. จึงเหลือเงินจำนวนน้อยมากสำหรับใช้จ่าย เป็นค่าอาหาร ต้องอดมื้อกินมื้อ (ค่าใช้จ่ายด้านอาหาร ต่ำกว่าเส้นความยากจนด้านอาหาร) กรณ่ท่� 1่ท่� 2.1 กรอบแนวคิดิด 1