รายงานสถานะตัวชี้วัดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2568

ทรัพยากรสัตว นํ้ามีบทบาทสําคัญต อเศรษฐกิจและสังคมไทย เนื่องจากเป นทั้ง แหล งอาหารหลักและแหล งสร างรายได ให กับชุมชนชายฝ ง ดังนั้นจําเป นต องมีการ จัดการทรัพยากรสัตว นํ้าอย างยั่งยืน เพื่อให การใช ประโยชน ไม เกินขีดความ สามารถในการฟ นตัวตามธรรมชาติ การติดตามปริมาณการจับสัตว นํ้าเมื่อเทียบ กับผลผลิตสูงสุดที่ยั่งยืน (Maximum Sustainable Yield: MSY) จึงถือเป นตัวชี้วัด สําคัญที่สะท อนถึงประสิทธิภาพการจัดการประมงของประเทศ ร อยละของปริมาณการจับสัตว นํ้าเทียบกับค า MSY 14.4.1 พื้นที่อ าวไทย กลุ มปลากะตัก พื้นที่อ าวไทย กลุ มปลาผิวนํ้า พื้นที่อ าวไทย กลุ มสัตว หน าดิน ทะเลอันดามัน กลุ มปลากะตัก ทะเลอันดามัน กลุ มปลาผิวนํ้า ทะเลอันดามัน กลุ มสัตว หน าดิน 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 0 50 100 ข อมูลร อยละของพื้นที่คุ มครองทางทะเลต อพื้นที่ทางทะเลทั้งหมด จากกรมทรัพยากร ทางทะเลและชายฝ ง สะท อนให ถึงความพยายามในการอนุรักษ และจัดการทรัพยากร ทางทะเลอย างยั่งยืน ร อยละพื้นที่คุ มครองทางทะเลต อพื้นที่ทางทะเลทั้งหมดมีแนว โน มเพิ่มขึ้นจากร อยละ 4.8 ในป 2563 เป นร อยละ 5.2 ในป 2567 ตัวเลขดังกล าว แสดงถึงการรักษาพื้นที่คุ มครองทางทะเลอย างต อเนื่อง แม จะมีแนวโน มเพิ่มขึ้นเล็ก น อย แต ยังตํ่ากว าค าเป าหมายร อยละ 10 ที่กําหนดไว เนื่องจากกระบวนการในการ ประกาศพื้นที่คุ มครองที่ซับซ อน และใช เวลานานจากการต องอาศัยข อมูลรอบด าน ควบคู กับการประสานงานและการมีส วนร วมจากหลายภาคส วน ดังนั้น ควรมุ งเน นกา รบูรณาการความร วมมือให มีประสิทธิภาพ พร อมทั้ง นําเทคโนโลยีสมัยใหม เช น เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาใช เพื่อลดระยะเวลาในการดําเนินงาน เพื่อให ประเทศไทย สามารถก าวสู เป าหมายการอนุรักษ ทางทะเลได อย างยั่งยืน 2563 2564 2565 2566 2567 0 1 2 3 4 5 4.8 4.8 5.1 5.1 5.2 ร อยละของพื้นที่คุ มครองทางทะเลต อพื้นที่ทางทะเลทั้งหมด 14.5.1 ภายในป พ.ศ. 2563 อนุรักษ พื้นที่ทางทะเลและชายฝ งอย างน อยร อยละ 10 โดยให เป นไปตามกฎหมายระหว างประเทศ และภายในประเทศ และอยู บนพื้นฐานของข อมูลทางวิทยาศาสตร ที่ดีที่สุดที่มีอยู ทรัพยากรทางทะเล รายงานสถานะตัวชี วัดเป าหมายการพัฒนาที ยั งยืนของประเทศไทย พ . ศ . 2568 44 ข อมูลร อยละของปริมาณการจับสัตว นํ้าเทียบกับค า MSY จากกรมประมง ในช วง ป 2559–2566 พบว า มีปริมาณการจับสัตว นํ้าเทียบกับค า MSY ของกลุ มปลา กะตักและสัตว หน าดินในอ าวไทย อยู ในช วงร อยละ 46–67 และร อยละ 57–69 ตามลําดับ สะท อนถึงการใช ประโยชน ที่อยู ในระดับที่ไม ก อให เกิดแรงกดดันต อการ ฟ นตัวของทรัพยากร ในขณะที่ปริมาณการจับสัตว นํ้าเทียบกับค า MSY ของกลุ ม ปลาผิวนํ้าในอ าวไทย มีปริมาณสูงถึงร อยละ 119 ในป 2559 และลดลงมาอยู ที่ ร อยละ 70–97 ในช วงป 2560-2566 สะท อนถึงแนวโน มที่ดีขึ้น สําหรับฝ งทะเล อันดามัน พบว าปริมาณการจับปลากะตักและสัตว หน าดินเทียบกับค า MSY มีค า อยู ระหว างร อยละ 38–98 และร อยละ 59–99 ตามลําดับ แม ว าข อมูลในบางป จะมี ค าใกล เคียงกับระดับสูงสุดของค า MSY แต โดยภาพรวมข อมูลส วนใหญ ยังคงอยู ในเกณฑ ที่เหมาะสมและไม เกินขีดความสามารถในการฟ นตัวของทรัพยากร ขณะที่ ร อยละปริมาณการจับสัตว นํ้าเทียบกับค า MSY ของกลุ มปลาผิวนํ้า มีค าสูงเกินมีค าสูงเกินกว าระดับสูงสุดของค า MSY ในช วงป 2559-2561 กว าระดับ และลดลงมาอยู ระหว างร อยละ 66–113 ในภายหลังซึ่งสะท อนให เห็นแนวโน มที่ดีขึ้นเช นเดียวกับกลุ มปลาผิวนํ้าในอ าวไทย จากข อมูลข างต นแสดงให เห็นว า และลดลงมาอยู ระหว างร อยละ 66–113 ในภายหลัง ซึ่งสะท อนให เห็นแนวโน มที่ดีขึ้นเช นเดียวกับกลุ มปลาผิวนํ้าในอ าวไทย จากข อมูลข างต นแสดงให เห็น ว าการจัดการประมงของไทยยังคงอยู ในทิศทางที่ดี สามารถควบคุมได อย างไรก็ตาม ปริมาณการจับสัตว นํ้าที่อยู ในระดับสูงหรือใกล เคียงกับระดับ สูงสุดของค า MSY โดยเฉพาะกลุ มปลาผิวนํ้าทั้งในอ าวไทยและทะเลอันดามัน สะท อนถึงความเปราะบางของทรัพยากร ซึ่งจําเป นต องอาศัยมาตรการ ติดตามและการจัดการอย างต อเนื่อง เพื่อป องกันการใช ประโยชน ที่เกินขีดความสามารถในการฟ นตัวและเพื่อรักษาความมั่นคงด านทรัพยากรสัตว นํ้า ของประเทศในระยะยาว ภายในป พ.ศ. 2563 ให กํากับการทําการประมงอย างมีประสิทธิผล และยุติการประมงเกินขีดจํากัด การประมงที่ผิดกฎหมาย ขาดการ รายงาน และไร การควบคุม (IUU) รวมถึงยุติแนวปฏิบัติด านการ ประมงที่เป นไปในทางทําลาย และดําเนินการให เป นผลตามแผนการ เพื่อจะฟ นฟูมวลสัตว นํ้า (fish stock) อย างน อยที่สุดให อยู ในระดับผลผลิตสูงสุดที่ยั่งยืน (maximum sustainable yield) ตามคุณลักษณะทางชีววิทยาของสัตว นํ้าเหล านั้นภายในเวลาที่สั้นที่สุดที่จะเป นไปได บริหารจัดการที่อยู บนฐานวิทยาศาสตร