รายงานสถานะตัวชี้วัดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2568

สัดส วนของพื้นที่ป าไม ต อพื้นที่ประเทศ ร อยละ 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 31.4 31.5 31.6 31.7 31.8 31.58 31.58 31.68 31.68 31.64 31.59 31.57 31.47 31.46 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 0 20 40 60 80 100 ร อยละ 70.30 70.30 70.30 70.30 71.99 76.98 82.54 สร างหลักประกันว าจะมีการอนุรักษ การฟ นฟู และการใช ระบบนิเวศบนบกและแหล งนํ้าจืดในแผ นดิน รวมทั้งบริการทาง เมื่อพิจารณาข อมูลจากกรมป าไม ระหว างป 2559–2566 พบว าพื้นที่ป าไม ของประเทศไทยมีสัดส วนอยู ในช วงร อยละ 31.46–31.68 ของพื้นที่ประเทศ ทั้งหมด และสัดส วนของพื้นที่ป าไม ต อพื้นที่ประเทศมีแนวโน มลดลง โดยใน ป 2559 มีสัดส วนของพื้นที่ป าไม ต อพื้นที่ประเทศอยู ร อยละ 31.58 ลดลง เหลือร อยละ 31.46 ในป 2567 ซึ่งยังคงตํ่ากว าค าเป าหมายที่กําหนดไว ใน แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห งชาติ ฉบับที่ 13 ที่กําหนดพื้นที่ป าไม ไว ที่ ร อยละ 45 ของพื้นที่ประเทศ ป าไม และพื้นที่คุ มครองเป นทรัพยากรที่มีความสําคัญต อระบบนิเวศและคุณภาพชีวิตของมนุษย พื้นที่ป าไม ทําหน าที่ดูดซับคาร บอน รักษาวงจร นํ้าและดิน และเป นแหล งอาศัยของสิ่งมีชีวิตมากมาย ขณะที่พื้นที่คุ มครองซึ่งมีความสําคัญต อความหลากหลายทางชีวภาพ ทําหน าที่รักษาถิ่นที่ อยู ของพืชและสัตว หายาก รวมถึงปกป องระบบนิเวศที่เปราะบางไม ให ถูกทําลาย การรักษาและขยายพื้นที่ทั้งสองส วนนี้จึงเป นเครื่องสะท อน สําคัญถึงศักยภาพของประเทศในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย างยั่งยืน ในขณะเดียวกัน การกําหนดนิยามและมาตรการที่ชัดเจนในการ ดูแลพื้นที่ป าและพื้นที่คุ มครองก็เป นอีกป จจัยสําคัญ เพราะทําให สามารถควบคุมการใช ประโยชน จากทรัพยากรได อย างเหมาะสม ลดความเสี่ยง จากการบุกรุกหรือใช ที่ดินผิดวัตถุประสงค และช วยรักษาความสมบูรณ ของระบบนิเวศให สามารถรองรับได ทั้งการอนุรักษ และการใช ประโยชน ที่ เหมาะสม การปรับปรุงมาตรการเหล านี้ให สอดคล องกับสภาพพื้นที่และบริบททางสังคมป จจุบัน จะช วยเพิ่มประสิทธิภาพของการอนุรักษ และ เสริมสร างความมั่นคงให กับทรัพยากรธรรมชาติ 15.1.1 สัดส วนของพื้นที่สําคัญต อความหลากหลายทางชีวภาพทั้งทางบก และแหล งนํ้าจืด ซึ่งเป นพื้นที่คุ มครอง 15.1.2 ระบบนิเวศบนบก ระบบนิเวศอย างยั่งยืน โดยเฉพาะป าไม พื้นที่ชุ มนํ้า ภูเขาและพื้นที่แห งแล ง โดยเป นไปตามข อบังคับภายใต ความตกลงระหว างประเทศ ภายในป พ.ศ. 2563 รายงานสถานะตัวชี วัดเป าหมายการพัฒนาที ยั งยืนของประเทศไทย พ . ศ . 2568 46 ในขณะเดียวกัน สัดส วนพื้นที่คุ มครองที่มีความสําคัญต อความหลากหลายทาง ชีวภาพมีสัดส วนคงที่ คือร อยละ 70.30 ในป 2560 เพิ่มขึ้นเป นร อยละ 82.54 ในป 2566 ซึ่งสะท อนถึงความพยายามของประเทศในการขยายพื้นที่อนุรักษ และคงไว ซึ่งความหลากหลายทางชีวภาพที่สําคัญอย างไรก็ตาม การบุกรุก พื้นที่ป าเพื่อการเกษตรและการตั้งถิ่นฐาน รวมถึงการลักลอบตัดไม ยังคงเป น ป ญหาหลักที่ทําให การเพิ่มพื้นที่ป าเป นไปได อย างยากลําบาก การฟ นฟูป า เสื่อมโทรม การดูแลป าต นนํ้า และการสร างการมีส วนร วมของชุมชนท องถิ่นใน การจัดการป า เป นมาตรการที่มีความสําคัญในการหยุดยั้งการสูญเสียพื้นที่ป า การบริหารจัดการพื้นที่คุ มครองให มีประสิทธิภาพเป นอีกหนึ่ง ในการดําเนิน การที่สําคัญในการดูแลรักษาพื้นที่อนุรักษ หากพื้นที่ที่ถูกกําหนดให เป นเขต อนุรักษ ไม ได รับการดูแล ฟ นฟู หรือจัดการอย างเหมาะสม อาจส งผลให ไม สามารถทําหน าที่ในการรักษาความหลากหลายทางชีวภาพได อย างเต็มที่ ดังนั้น การพัฒนากลไกด านกฎหมายที่เป นธรรมระหว างรัฐกับชุมชน การสร างแรงจูงใจเชิงบวก และการบูรณาการนโยบายกับการปฏิบัติของ หน วยงานต างๆ จึงเป นกุญแจสําคัญที่จะทําให การจัดการพื้นที่คุ มครองมีประสิทธิภาพและสนับสนุนความพยายามในการอนุรักษ ความหลาก หลายทางชีวภาพดําเนินไปอย างต อเนื่องและมั่นคงในระยะยาว